27Ἐλθόντι τῷ Ἰησοῦ εἰς τὴν χώραν τῶν Γαδαρηνῶν ἐπὶ τὴν γῆν ὑπήντησεν αὐτῷ ἀνήρ τις ἐκ τῆς πόλεως ὅς εἶχέν δαιμόνια ἐκ χρόνων ἱκανῶν καὶ ἱμάτιον οὐκ ἐνεδιδύσκετο, καὶ ἐν οἰκίᾳ οὐκ ἔμενεν ἀλλ' ἐν τοῖς μνήμασιν 28 ἰδὼν δὲ τὸν Ἰησοῦν καὶ ἀνακράξας προσέπεσεν αὐτῷ καὶ φωνῇ μεγάλῃ εἶπεν Τί ἐμοὶ καὶ σοί Ἰησοῦ υἱὲ τοῦ θεοῦ τοῦ ὑψίστου δέομαί σου μή με βασανίσῃς 29 Παρήγγελλεν γὰρ τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ ἐξελθεῖν ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου πολλοῖς γὰρ χρόνοις συνηρπάκει αὐτόν καὶ ἐδεσμεῖτο ἁλύσεσιν καὶ πέδαις φυλασσόμενος καὶ διαρρήσσων τὰ δεσμὰ ἠλαύνετο ὑπὸ τοῦ δαίμονος εἰς τὰς ἐρήμους ἐπηρώτησεν δὲ αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς λέγων, Τί σοι ἐστιν ὄνομά ὁ δὲ εἶπεν Λεγεών· ὅτι δαιμόνια πολλὰ εἰσῆλθεν εἰς αὐτόν 31 καὶ παρεκάλει αὐτὸν ἵνα μὴ ἐπιτάξῃ αὐτοῖς εἰς τὴν ἄβυσσον ἀπελθεῖν 32 Ἦν δὲ ἐκεῖ ἀγέλη χοίρων ἱκανῶν βοσκομένων ἐν τῷ ὄρει· καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα ἐπιτρέψῃ αὐτοῖς εἰς ἐκείνους εἰσελθεῖν· καὶ ἐπέτρεψεν αὐτοῖς 33 ἐξελθόντα δὲ τὰ δαιμόνια ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου εἰσῆλθεν εἰς τοὺς χοίρους καὶ ὥρμησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν λίμνην καὶ ἀπεπνίγη 34 ἰδόντες δὲ οἱ βόσκοντες τὸ γεγενημένον ἔφυγον καὶ ἀπελθόντες ἀπήγγειλαν εἰς τὴν πόλιν καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς 35 ἐξῆλθον δὲ ἰδεῖν τὸ γεγονὸς καὶ ἦλθον πρὸς τὸν Ἰησοῦν καὶ εὗρον καθήμενον τὸν ἄνθρωπον ἀφ' οὗ τὰ δαιμόνια ἐξεληλύθει, ἱματισμένον καὶ σωφρονοῦντα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐφοβήθησαν 36 ἀπήγγειλαν δὲ αὐτοῖς καὶ οἱ ἰδόντες πῶς ἐσώθη ὁ δαιμονισθείς 37 καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν ἅπαν τὸ πλῆθος τῆς περιχώρου τῶν Γαδαρηνῶν ἀπελθεῖν ἀπ' αὐτῶν ὅτι φόβῳ μεγάλῳ συνείχοντο· αὐτὸς δὲ ἐμβὰς εἰς τὸ πλοῖον ὑπέστρεψεν 38 ἐδέετο δὲ αὐτοῦ ὁ ἀνὴρ ἀφ' οὗ ἐξεληλύθει τὰ δαιμόνια εἶναι σὺν αὐτῷ· ἀπέλυσεν δὲ αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς, λέγων 39 Ὑπόστρεφε εἰς τὸν οἶκόν σου καὶ διηγοῦ ὅσα ἐποίησεν σοι ὁ θεός καὶ ἀπῆλθεν καθ' ὅλην τὴν πόλιν κηρύσσων ὅσα ἐποίησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς.
Η περικοπή της σημερινής Κυριακής περιγράφει αυτήν ακριβώς τη σκηνή, κατά την οποία ο Κύριος μας αναδεικνύεται φιλάνθρωπος προς το πλάσμα Του και επεμβαίνει σα πατέρας στοργικός να το ελευθερώσει από το δαιμόνιο του- το πάθος του- την κατάντια του. Και βέβαια, μόνο στη θέα του Θεανδρικού Του προσώπου ο δαίμονας συνταράσσεται σύγκορμος αφενός, αφετέρου αναγνωρίζοντας την Θεότητα Του. «Κύριε Ιησού, γιέ του Υψίστου Θεού, σε παρακαλώ να μη με βασανίσεις…», εκλιπαρεί το ακάθαρτο πνεύμα το οποίο είχε κυριεύσει εκείνο τον φτωχό άνθρωπο… Ο Ευαγγελιστής, όμως, Λουκάς γίνεται πιο γλαφυρός όταν περιγράφει όχι μόνο την αντίδραση του ανθρώπου εκείνου, αλλά και την ενδυμασία του. Δεν ντύνονταν με ρούχα, όπως οι υπόλοιποι. Ήταν γυμνός και δυστυχώς κυριευμένος για χρόνια πολλά από το δαιμόνιο που τον ταλαιπωρούσε. Ήταν γυμνός και ντρέπονταν. Ήταν γυμνός κι αυτό αποτελούσε ένδειξη της βασάνου του. Ήταν γυμνός, δαιμονισμένος, περιφρονημένος από τη κοινωνία αφού θεωρούνταν ακάθαρτος. Αλλά έτυχε αυτής της ευλογίας : να τον επισκεφθεί, Αυτός, ο Υιός και Λόγος του Θεού και να τον λυτρώσει. Μελετώντας, παρατηρούμε μέσα στη περικοπή δύο καταστάσεις. Αυτή του δαιμονισμένου πριν από τη θεραπεία του κι αυτή έπειτα.
Αρχικά πριν την επίσκεψη του Κυρίου, ο δαιμονισμένος περιγράφεται ως «γυμνός», «κυριευμένος από το ακάθαρτο πνεύμα», εν ολίγοις ταλαίπωρος, βασανισμένος, ένα ανθρώπινο κουρέλι το οποίο υπακούει τυφλά στις προσταγές του «κυρίου» του κι γι’ αυτό το λόγο ταλαιπωρείται χρόνια «ικανά», δηλαδή αρκετά, ή καλύτερα ικανά για να τον μεταποιήσουν σε ένα ανθρωπάριο… Μετά τη θεραπεία του, είναι ήρεμος, «σωφρονών», ντυμένος… Έγινε αγνώριστος, ξεχωριστός, στα πόδια του Κυρίου του, του Ευεργέτη του, του Γιατρού του σώματος και της ψυχής του. Η παρουσία του Χριστού δίπλα του έδρασε καταλυτικά ώστε να πάψει να είναι αυτό το ρημαγμένο κινούμενο σαρκίο. Και σκεφτόμαστε. Και παραλληλίζουμε. Ίσως και ταυτιζόμαστε μ’ αυτόν. Διότι, αν αυτός ο άνθρωπος είχε παραδοθεί στο δαιμόνιο αυτό, ο καθένας από μας παραδίδεται καθημερινά στα πάθη του που τον φθείρουν. Στα πάθη του που τον απομακρύνουν από τον Χριστό. Ο δαιμονισμένος είναι όπως ο Άσωτος. Χρόνια πολλά παραδίδεται στο δαιμόνιο του, ο Άσωτος στις απολαύσεις του… Εγώ, Εσύ, ο άλλος στις μέριμνες μας που μας διαχωρίζουν ολοένα και περισσότερο από τον Κύριο μας. Αλλά έρχεται ο Χριστός, την ώρα που χανόμαστε. Εκεί που δεν το περιμένουμε στο λογισμό του πνευματικού μας ωχαδελφισμού, έρχεται ο πατέρας μας να μας μαζέψει, να μας περιζώσει, να μεριμνήσει για εμάς.
Ο Δαιμονισμένος είναι Εγώ κι Εσύ που ξέχασα τον Θεό. Ο Δαιμονισμένος είναι ο αδελφός μου που δε γνώρισε τον Χριστό αλλά μόλις τον έμαθε έτρεξε στα πόδια του και ευφράνθηκε από την παρουσία Του. Και τότε, τόσο αυτός όσο κι εμείς, πάψαμε να είμαστε άρρωστοι. Πάψαμε να κοιτούμε και να ζούμε στα σκοτεινά γιατί μας χτύπησε τη πόρτα της ψυχής μας ο Λυτρωτής. Κι εκεί που χανόμασταν και τον είχαμε ξεχάσει, ήρθε όπως στον δαιμονισμένο. Ήρθε όπως στη κόρη του Ιαρείου, ήρθε όπως έφαγε στο σπίτι του Σίμωνα του λεπρού, διανυκτέρευσε στο σπίτι του Ζακχαίου, μίλησε με τη Πόρνη και συγχώρεσε τον Άσωτο. Ο Δαιμονισμένος δεν είναι τίποτε άλλο από θύμα της κατάστασης πριν ο Χριστός κερδίσει το Θάνατο. Ο Δαιμονισμένος είναι ένα σύμβολο, αν μη τι άλλο, του Κόσμου πριν την έλευση του Χριστού. Και όπως τα πάντα εν Χριστώ και δια Χριστώ μεταποιούνται, έτσι και η τύχη του. Βέβαια, βλέποντας ότι γιατρεύθηκε, έμεινε εκεί, πλάι στον Κύριο του. Είχε ακόμα ανάγκη τη σιγουριά της αγκαλιάς του, την εύνοια του βλέμματος του, τη πατρική του παρουσία.
Και βλέποντας, εσένα και εμένα, που ζήσαμε τον Χριστό, να ευχόμαστε να μοιάσουμε στον ιαθέντα δαιμονισμένο. Διότι, δεν ευεργετήθηκε κι έφυγε, ανέπεμψε την ευχαριστία του, στην αναζήτηση της πατρικής παρουσίας του Χριστού. Κι άκουσε το λόγο του Κυρίου πηγαίνοντας να διδάξει την ευεργεσία που του έκανε ο Κύριος. Έτσι, σ’ αυτό το σημείο, θίγεται ένα πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα, το οποίο έχει να κάνει με τον ρόλο του χριστιανού μέσα στη κοινωνία. Εμείς, που ιαθήκαμε από το πάθος μας, από δαιμόνιο μας, που ζήσαμε τον Χριστό, τη ζεστασιά της παρουσίας Του και μας αγκάλιασε κάνοντας μας παιδιά Του και τέκνα της Εκκλησίας Του καλούμεθα να ευαγγελίσούμε, να διατρανώσουμε στο κόσμο το δώρο Του. Να γίνουμε όντως μαθητές Του. Οι απόστολοι δεν έμειναν στη Παλαιστίνη αλλά πάλεψαν στην αχανή Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και εκτός αυτής για τη διάδοση αυτού του Λόγου. Βέβαια, τα αποστολικά χρόνια παρήλθαν. Και ερχόμαστε εμείς, οι χριστιανοί του 2008, να ακούσουμε αφενός τη φωνή του Κυρίου «διηγήσου όσα σε ωφέλησε ο Θεός…», αφετέρου να μιμηθούμε τους αγίους Αποστόλους Του.
Η κοινωνία έχει ανάγκη από αυτή τη «σωτήρια διήγηση» των ωφελημάτων του Θεού για τους ανθρώπους. Η κοινωνία που εξελίσσεται και διαμορφώνεται μοιάζει ακριβώς μ’ αυτή τη έρημη γη που ζούσε ο δαιμονισμένος. Χρειάζεται, νερό για να ζήσει, να αναπνεύσει το χώμα της, να δώσει γλυκό καρπό. Μια κοινωνία χωρίς Χριστό, είναι ένας άνυδρος τόπος στον οποίο κυριαρχεί η απροσωπία, το ψεύδος, η ματαιότητα… Η κοινωνία που μας κληροδοτήθηκε μαζί με τα τεχνολογικά της επιτεύγματα τα οποία κάνουν τη καθημερινότητα πιο εύκολη, έδωσε και ένα βάρος, έθεσε έναν αγώνα- άθελα της- μπροστά στα πόδια μας. Θέλησε να μας απομακρύνει από το Θεό, δήθεν να μας κάνει ελεύθερους! Θέλησε να εξαλείψει τη χριστιανική μας ταυτότητα, δήθεν για να μας ανοίξει τα μάτια! Πολέμησε το κλήρο μας, γιατί ήξερε ότι τον Χριστό δεν μπορούσε να πολεμήσει… Και τι καταφέρνει; Να ενώσει τελικά το λαό του Θεού. Να γεμίσει τις Εκκλησίες. Να δώσει ποιμένες που ξαγρυπνούν για τη ενίσχυση του πληρώματος της Εκκλησίας. Και τούτο, διότι η σύγχρονη κοινωνία είναι εντελώς ανόητη… Ξέχασε, ότι ο Χριστός δεν άφησε ποτέ την Εκκλησία Του και ότι ο αγώνας που τίθεται στην Εκκλησία έχει να κάνει με τη ισχυροποίησή της μέσα στο κόσμο, πράγμα που πετυχαίνει! Ο δυτικός πλουραλισμός νόμισε ότι μπορεί να εξισώσει τους ανθρώπους σε κατασκευάσματα, υποχείρια επιλογών και προτεραιοτήτων άλλων. Και έσφαλε, γιατί όλοι σήμερα, ήμερα της Κυριακής, συναχθήκαμε επί το αυτώ, αινούντες και δοξολογούντες τον Θεό. Προσευχόμενοι σ’ Αυτόν του αναστήθηκε από τους νεκρούς αλλάζοντας τη ροή της ιστορίας του Κόσμου, παίρνοντας τη κτίση που είχε αρρωστήσει από τον ανθρώπινο εγωισμό και μεταποιώντας την σε τόπο αναμονής της Βασιλείας Του, σε χώρο ελπίδας,
-ενθυμούμενοι και παίρνοντας θάρρος από τους λόγους του γέροντα Παϊσίου ότι «θέλοντας και μη, εξυπηρετούν το θέλημα του Θεού»…. Του Οποίου το Όνομα να είναι ευλογημένο στους αιώνες.
Αρχικά πριν την επίσκεψη του Κυρίου, ο δαιμονισμένος περιγράφεται ως «γυμνός», «κυριευμένος από το ακάθαρτο πνεύμα», εν ολίγοις ταλαίπωρος, βασανισμένος, ένα ανθρώπινο κουρέλι το οποίο υπακούει τυφλά στις προσταγές του «κυρίου» του κι γι’ αυτό το λόγο ταλαιπωρείται χρόνια «ικανά», δηλαδή αρκετά, ή καλύτερα ικανά για να τον μεταποιήσουν σε ένα ανθρωπάριο… Μετά τη θεραπεία του, είναι ήρεμος, «σωφρονών», ντυμένος… Έγινε αγνώριστος, ξεχωριστός, στα πόδια του Κυρίου του, του Ευεργέτη του, του Γιατρού του σώματος και της ψυχής του. Η παρουσία του Χριστού δίπλα του έδρασε καταλυτικά ώστε να πάψει να είναι αυτό το ρημαγμένο κινούμενο σαρκίο. Και σκεφτόμαστε. Και παραλληλίζουμε. Ίσως και ταυτιζόμαστε μ’ αυτόν. Διότι, αν αυτός ο άνθρωπος είχε παραδοθεί στο δαιμόνιο αυτό, ο καθένας από μας παραδίδεται καθημερινά στα πάθη του που τον φθείρουν. Στα πάθη του που τον απομακρύνουν από τον Χριστό. Ο δαιμονισμένος είναι όπως ο Άσωτος. Χρόνια πολλά παραδίδεται στο δαιμόνιο του, ο Άσωτος στις απολαύσεις του… Εγώ, Εσύ, ο άλλος στις μέριμνες μας που μας διαχωρίζουν ολοένα και περισσότερο από τον Κύριο μας. Αλλά έρχεται ο Χριστός, την ώρα που χανόμαστε. Εκεί που δεν το περιμένουμε στο λογισμό του πνευματικού μας ωχαδελφισμού, έρχεται ο πατέρας μας να μας μαζέψει, να μας περιζώσει, να μεριμνήσει για εμάς.
Ο Δαιμονισμένος είναι Εγώ κι Εσύ που ξέχασα τον Θεό. Ο Δαιμονισμένος είναι ο αδελφός μου που δε γνώρισε τον Χριστό αλλά μόλις τον έμαθε έτρεξε στα πόδια του και ευφράνθηκε από την παρουσία Του. Και τότε, τόσο αυτός όσο κι εμείς, πάψαμε να είμαστε άρρωστοι. Πάψαμε να κοιτούμε και να ζούμε στα σκοτεινά γιατί μας χτύπησε τη πόρτα της ψυχής μας ο Λυτρωτής. Κι εκεί που χανόμασταν και τον είχαμε ξεχάσει, ήρθε όπως στον δαιμονισμένο. Ήρθε όπως στη κόρη του Ιαρείου, ήρθε όπως έφαγε στο σπίτι του Σίμωνα του λεπρού, διανυκτέρευσε στο σπίτι του Ζακχαίου, μίλησε με τη Πόρνη και συγχώρεσε τον Άσωτο. Ο Δαιμονισμένος δεν είναι τίποτε άλλο από θύμα της κατάστασης πριν ο Χριστός κερδίσει το Θάνατο. Ο Δαιμονισμένος είναι ένα σύμβολο, αν μη τι άλλο, του Κόσμου πριν την έλευση του Χριστού. Και όπως τα πάντα εν Χριστώ και δια Χριστώ μεταποιούνται, έτσι και η τύχη του. Βέβαια, βλέποντας ότι γιατρεύθηκε, έμεινε εκεί, πλάι στον Κύριο του. Είχε ακόμα ανάγκη τη σιγουριά της αγκαλιάς του, την εύνοια του βλέμματος του, τη πατρική του παρουσία.
Και βλέποντας, εσένα και εμένα, που ζήσαμε τον Χριστό, να ευχόμαστε να μοιάσουμε στον ιαθέντα δαιμονισμένο. Διότι, δεν ευεργετήθηκε κι έφυγε, ανέπεμψε την ευχαριστία του, στην αναζήτηση της πατρικής παρουσίας του Χριστού. Κι άκουσε το λόγο του Κυρίου πηγαίνοντας να διδάξει την ευεργεσία που του έκανε ο Κύριος. Έτσι, σ’ αυτό το σημείο, θίγεται ένα πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα, το οποίο έχει να κάνει με τον ρόλο του χριστιανού μέσα στη κοινωνία. Εμείς, που ιαθήκαμε από το πάθος μας, από δαιμόνιο μας, που ζήσαμε τον Χριστό, τη ζεστασιά της παρουσίας Του και μας αγκάλιασε κάνοντας μας παιδιά Του και τέκνα της Εκκλησίας Του καλούμεθα να ευαγγελίσούμε, να διατρανώσουμε στο κόσμο το δώρο Του. Να γίνουμε όντως μαθητές Του. Οι απόστολοι δεν έμειναν στη Παλαιστίνη αλλά πάλεψαν στην αχανή Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και εκτός αυτής για τη διάδοση αυτού του Λόγου. Βέβαια, τα αποστολικά χρόνια παρήλθαν. Και ερχόμαστε εμείς, οι χριστιανοί του 2008, να ακούσουμε αφενός τη φωνή του Κυρίου «διηγήσου όσα σε ωφέλησε ο Θεός…», αφετέρου να μιμηθούμε τους αγίους Αποστόλους Του.
Η κοινωνία έχει ανάγκη από αυτή τη «σωτήρια διήγηση» των ωφελημάτων του Θεού για τους ανθρώπους. Η κοινωνία που εξελίσσεται και διαμορφώνεται μοιάζει ακριβώς μ’ αυτή τη έρημη γη που ζούσε ο δαιμονισμένος. Χρειάζεται, νερό για να ζήσει, να αναπνεύσει το χώμα της, να δώσει γλυκό καρπό. Μια κοινωνία χωρίς Χριστό, είναι ένας άνυδρος τόπος στον οποίο κυριαρχεί η απροσωπία, το ψεύδος, η ματαιότητα… Η κοινωνία που μας κληροδοτήθηκε μαζί με τα τεχνολογικά της επιτεύγματα τα οποία κάνουν τη καθημερινότητα πιο εύκολη, έδωσε και ένα βάρος, έθεσε έναν αγώνα- άθελα της- μπροστά στα πόδια μας. Θέλησε να μας απομακρύνει από το Θεό, δήθεν να μας κάνει ελεύθερους! Θέλησε να εξαλείψει τη χριστιανική μας ταυτότητα, δήθεν για να μας ανοίξει τα μάτια! Πολέμησε το κλήρο μας, γιατί ήξερε ότι τον Χριστό δεν μπορούσε να πολεμήσει… Και τι καταφέρνει; Να ενώσει τελικά το λαό του Θεού. Να γεμίσει τις Εκκλησίες. Να δώσει ποιμένες που ξαγρυπνούν για τη ενίσχυση του πληρώματος της Εκκλησίας. Και τούτο, διότι η σύγχρονη κοινωνία είναι εντελώς ανόητη… Ξέχασε, ότι ο Χριστός δεν άφησε ποτέ την Εκκλησία Του και ότι ο αγώνας που τίθεται στην Εκκλησία έχει να κάνει με τη ισχυροποίησή της μέσα στο κόσμο, πράγμα που πετυχαίνει! Ο δυτικός πλουραλισμός νόμισε ότι μπορεί να εξισώσει τους ανθρώπους σε κατασκευάσματα, υποχείρια επιλογών και προτεραιοτήτων άλλων. Και έσφαλε, γιατί όλοι σήμερα, ήμερα της Κυριακής, συναχθήκαμε επί το αυτώ, αινούντες και δοξολογούντες τον Θεό. Προσευχόμενοι σ’ Αυτόν του αναστήθηκε από τους νεκρούς αλλάζοντας τη ροή της ιστορίας του Κόσμου, παίρνοντας τη κτίση που είχε αρρωστήσει από τον ανθρώπινο εγωισμό και μεταποιώντας την σε τόπο αναμονής της Βασιλείας Του, σε χώρο ελπίδας,
-ενθυμούμενοι και παίρνοντας θάρρος από τους λόγους του γέροντα Παϊσίου ότι «θέλοντας και μη, εξυπηρετούν το θέλημα του Θεού»…. Του Οποίου το Όνομα να είναι ευλογημένο στους αιώνες.
